Restrukturyzacja firm przy sprzeciwie wierzycieli – nowe możliwości dzięki dyrektywie „drugiej szansy”

W obliczu dynamicznych zmian gospodarczych wiele przedsiębiorstw staje przed wyzwaniem restrukturyzacji. Tradycyjnie, proces ten wymagał zgody większości wierzycieli, co często stanowiło barierę dla firm pragnących odzyskać stabilność finansową. Jednak wprowadzenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023, znanej jako dyrektywa „drugiej szansy”, otwiera nowe możliwości restrukturyzacji nawet w przypadku sprzeciwu części wierzycieli.

Czym jest dyrektywa „drugiej szansy”?

Dyrektywa 2019/1023 z 20 czerwca 2019 r. ma na celu harmonizację procedur restrukturyzacyjnych w państwach członkowskich UE. Jej głównym celem jest umożliwienie przedsiębiorcom w trudnej sytuacji finansowej przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji na wczesnym etapie problemów, co pozwala uniknąć upadłości i zachować miejsca pracy. Dyrektywa wprowadza mechanizmy, które umożliwiają zatwierdzenie planu restrukturyzacyjnego nawet przy sprzeciwie części wierzycieli, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów.

Mechanizm „cram-down” – zatwierdzenie planu mimo sprzeciwu wierzycieli

Jednym z kluczowych elementów dyrektywy jest mechanizm tzw. „cram-down”, który pozwala sądowi na zatwierdzenie planu restrukturyzacyjnego mimo sprzeciwu jednej lub kilku klas wierzycieli. Aby zastosować ten mechanizm, muszą zostać spełnione następujące warunki:

• Plan musi być zatwierdzony przez co najmniej jedną klasę wierzycieli, którzy mają interes ekonomiczny w kontynuacji działalności dłużnika.
• Plan musi zapewniać, że żadna klasa wierzycieli nie jest traktowana mniej korzystnie niż w przypadku likwidacji lub upadłości.
• Plan musi być sprawiedliwy i równomierny, co oznacza, że wierzyciele o podobnym statusie są traktowani w podobny sposób.

W praktyce oznacza to, że nawet jeśli jedna lub więcej klas wierzycieli sprzeciwia się planowi, sąd może go zatwierdzić, jeśli uzna, że plan jest korzystny dla ogółu wierzycieli i spełnia powyższe kryteria.

Implementacja dyrektywy w Polsce

Polska, podobnie jak inne państwa członkowskie UE, była zobowiązana do implementacji dyrektywy do 17 lipca 2021 r., z możliwością przedłużenia tego terminu o rok. Niestety, proces implementacji w Polsce napotkał opóźnienia. Jak podaje serwis Prawo.pl, Ministerstwo Sprawiedliwości wznowiło prace nad przepisami wdrażającymi dyrektywę dopiero w październiku 2024 r.

Opóźnienie to naraża Polskę na potencjalne kary finansowe ze strony Komisji Europejskiej oraz ogranicza możliwości przedsiębiorstw w trudnej sytuacji finansowej. Jednak planowane zmiany mają na celu poprawę efektywności polskiego systemu restrukturyzacji, co jest kluczowe dla ratowania firm znajdujących się w kłopotach finansowych.

Korzyści z wprowadzenia dyrektywy dla przedsiębiorców

Implementacja dyrektywy „drugiej szansy” przyniesie szereg korzyści dla polskich przedsiębiorców:

• Zwiększenie szans na przetrwanie firmy: Możliwość zatwierdzenia planu restrukturyzacyjnego mimo sprzeciwu części wierzycieli pozwala firmom na kontynuację działalności i uniknięcie upadłości.
• Ochrona miejsc pracy: Utrzymanie działalności przedsiębiorstwa przekłada się na zachowanie miejsc pracy, co ma pozytywny wpływ na gospodarkę i społeczność lokalną.
• Uproszczenie procedur: Dyrektywa wprowadza mechanizmy, które upraszczają i przyspieszają proces restrukturyzacji, co jest korzystne zarówno dla dłużników, jak i wierzycieli.

Wyzwania związane z implementacją dyrektywy

Mimo licznych korzyści, implementacja dyrektywy wiąże się również z wyzwaniami:

• Dostosowanie polskiego prawa: Konieczne jest wprowadzenie zmian w polskim prawie restrukturyzacyjnym, co wymaga czasu i zaangażowania legislatorów.
• Edukacja uczestników rynku: Zarówno przedsiębiorcy, jak i wierzyciele muszą być świadomi nowych mechanizmów i procedur, co wymaga działań edukacyjnych i informacyjnych.
• Przygotowanie sądów: Sądy restrukturyzacyjne muszą być przygotowane do stosowania nowych przepisów, co może wymagać dodatkowych szkoleń i zasobów.

Podsumowanie

Dyrektywa „drugiej szansy” wprowadza istotne zmiany w procesie restrukturyzacji przedsiębiorstw, umożliwiając zatwierdzenie planu restrukturyzacyjnego mimo sprzeciwu części wierzycieli. Implementacja tych przepisów w Polsce jest kluczowa dla poprawy efektywności systemu restrukturyzacji i wsparcia firm w trudnej sytuacji finansowej. Mimo opóźnień w procesie legislacyjnym, planowane zmiany niosą ze sobą znaczące korzyści dla przedsiębiorców i gospod