W postępowaniach opartych o zasadę konkurencyjności kluczowe jest, aby specyfikacja techniczna zamówienia była precyzyjna, ale jednocześnie nie ograniczała uczciwej konkurencji. Zamawiający musi zapewnić równe szanse wszystkim potencjalnym wykonawcom, niezależnie od marki czy specyfikacji technicznej oferowanego rozwiązania. W tym kontekście niezwykle istotna jest zasada równoważności.
Zasada równoważności w zamówieniach oznacza, że zamawiający może określić parametry techniczne produktów lub usług, ale wykonawcy mają prawo zaproponować rozwiązania alternatywne, o ile spełniają one wymagania funkcjonalne i użytkowe zawarte w specyfikacji. Ważne jest, aby unikać nadmiernej szczegółowości w opisywaniu technicznych rozwiązań, co mogłoby wykluczać oferty spełniające te same funkcje.
Ważnym aspektem jest, aby każdy z ustalanych parametrów miał rzeczywiste uzasadnienie funkcjonalne. Parametry muszą być niezbędne do realizacji projektu, a zamawiający musi być gotów do wyjaśnienia, dlaczego bez danego parametru urządzenie lub usługa nie będą mogły spełniać swojej funkcji. Na przykład:
Zamiast wskazywać na konkretne, szczegółowe rozwiązania techniczne, warto formułować zapisy w sposób bardziej ogólny, umożliwiający zaoferowanie rozwiązań równoważnych. Na przykład:
W ten sposób zamawiający zapewnia elastyczność wykonawcom, jednocześnie nie rezygnując z istotnych funkcjonalności.
Użycie zakresów minimalnych i maksymalnych wartości parametrów technicznych jest bardziej elastyczne i korzystne niż ustalanie sztywnych, konkretnych wymagań. Minimalne lub maksymalne wartości zapewniają większe pole do konkurencji, jednocześnie zapewniając, że spełniane są wymagania zamawiającego. Na przykład:
Takie podejście pozwala zamawiającemu na zachowanie kluczowych funkcji zamówienia bez niepotrzebnego ograniczania konkurencji.
Parametry dotyczące jakości wykonania mogą być określone poprzez minimalne wymagania funkcjonalne lub normy branżowe, ale także dopuszczenie rozwiązań równoważnych. Oto przykład parametru jakościowego:
Przykład:
Materiał równoważny powinien spełniać normy wytrzymałości, trwałości i higieny identyczne lub wyższe niż stal nierdzewna.”
W tym przykładzie opisane są kluczowe cechy funkcjonalne, które musi spełniać materiał, zamiast wymagać konkretnej stali, co otwiera drogę do równoważnych rozwiązań.
W specyfikacji technicznej należy unikać wskazywania nazw własnych, marek czy patentów, chyba że odnoszą się one do ogólnie przyjętych standardów i norm, a zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia w inny sposób. W takich sytuacjach zawsze należy dodać sformułowanie „lub równoważny”.
Przykład:
Właściwie: „Poszukujemy samochodu spełniającego następujące wymagania techniczne i funkcjonalne: [wymagania], np. marki X model Y lub równoważny.”
Aby skutecznie stosować zasadę równoważności, zamawiający powinien:
Ocena rozwiązań równoważnych wymaga staranności i transparentności. Należy:
Dzięki temu zamawiający unika sporów i protestów, a postępowanie jest przeprowadzane w sposób uczciwy i transparentny.
Podsumowanie
Ustalanie parametrów w zamówieniach opartych o zasadę konkurencyjności powinno opierać się na zasadzie równoważności, aby zapewnić uczciwą konkurencję. Parametry techniczne muszą być precyzyjne, ale jednocześnie na tyle elastyczne, aby umożliwić wykonawcom oferowanie alternatywnych rozwiązań. Transparentność i precyzyjne określenie kryteriów oceny są kluczowe dla sukcesu postępowania.
Pamiętając o tych zasadach, zamawiający może liczyć na otrzymanie konkurencyjnych ofert, co przyczynia się do efektywnej realizacji projektu oraz optymalnego wykorzystania środków finansowych.
JMJ Sp. z o.o.
ul. Śliwkowa 1
78-100 Niekanin
k. Kołobrzegu
NIP: 6711857608
KRS: 0001056495
+48 506 377 937