W grudniu ubiegłego roku weszła w życie nowa unijna dyrektywa, która zmienia zasady odpowiedzialności za wadliwe produkty. Nowe przepisy zastąpią dotychczasowe regulacje sprzed prawie 40 lat (dyrektywę 85/374/EWG), dostosowując je do współczesnych realiów: ery cyfrowej, handlu transgranicznego oraz zakupów online – także tych spoza obszaru Unii Europejskiej. Państwa członkowskie muszą wdrożyć dyrektywę do 9 grudnia 2026 roku.
Przez ostatnie dekady rynek i sposób dokonywania zakupów diametralnie się zmieniły. Dziś konsumenci:
Dotychczasowe regulacje, ustanowione blisko 40 lat temu, nie nadążały za tymi zmianami. Celem nowej dyrektywy jest więc skuteczniejsze zapewnienie bezpieczeństwa konsumentów i umożliwienie im dochodzenia roszczeń w razie wystąpienia szkód spowodowanych wadliwymi produktami.
Od tej pory odpowiedzialność za wadliwe produkty nie spoczywa wyłącznie na producencie. Rozszerzono ją także na:
W praktyce oznacza to, że w łańcuchu dostaw musi zostać wyznaczony konkretny podmiot z siedzibą w UE, który odpowie za ewentualne szkody wyrządzone przez produkt. Ma to kluczowe znaczenie zwłaszcza w przypadku towarów spoza Unii.
Nowe przepisy:
Dzięki temu konsumenci łatwiej uzyskają odszkodowanie za szkody, które jeszcze do niedawna mogły nie kwalifikować się do żadnej rekompensaty z uwagi na zbyt niską wartość czy brak jasnych kryteriów odnośnie do strat niematerialnych.
W dobie dynamicznego rozwoju e-handlu dyrektywa wprowadza szereg dodatkowych wymagań dla sklepów działających online, m.in.:
W przypadku wprowadzenia na rynek artykułu niebezpiecznego znacznie łatwiej będzie ustalić, kto jest za niego odpowiedzialny. Zwiększa to bezpieczeństwo kupujących – a także skłania sprzedawców do jeszcze dokładniejszej kontroli jakości i źródła towarów.
Firmy oferujące produkty na unijnym rynku czeka dostosowanie procedur i wewnętrznych regulaminów do nowych wymagań, zwłaszcza w zakresie:
Konsumenci zyskują natomiast:
Niektórzy przedsiębiorcy obawiają się, że wypełnianie obowiązku informacyjnego może naruszać ich tajemnice handlowe. Dyrektywa wskazuje jednak, że przekazywanie danych powinno odbywać się w taki sposób, aby chronić poufne informacje, o ile nie są one kluczowe z punktu widzenia bezpieczeństwa konsumenta i ustalenia, czy doszło do naruszenia. W praktyce sądy czy organy ochrony konsumentów mogą potrzebować pewnych szczegółów o produkcie (np. o zastosowanych materiałach), by ocenić, czy faktycznie jest on wadliwy.
Nowa unijna dyrektywa o odpowiedzialności za wadliwe produkty:
Do 9 grudnia 2026 roku państwa członkowskie powinny zaimplementować te przepisy do swoich krajowych systemów prawnych. Warto już teraz śledzić przebieg prac legislacyjnych, aby móc przygotować się odpowiednio wcześnie. Dla przedsiębiorców będzie to czas na dopracowanie procesów i narzędzi kontrolnych, natomiast konsumenci zyskają silniejszą ochronę prawną, szczególnie w kontekście coraz powszechniejszych zakupów online i transgranicznych.
Zachowaj czujność jako konsument
Działaj odpowiedzialnie jako sprzedawca lub producent
Nowe regulacje, choć wymagające dostosowań, mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa i przejrzystości. Z perspektywy uczestników rynku to ważny krok w budowaniu zaufania do sprzedawców, producentów i całego ekosystemu handlowego – zarówno lokalnego, jak i międzynarodowego.
JMJ Sp. z o.o.
ul. Śliwkowa 1
78-100 Niekanin
k. Kołobrzegu
NIP: 6711857608
KRS: 0001056495
+48 506 377 937