Podstawy prawne korekty VAT
Zgodnie z art. 89a ust. 1a Ustawy o VAT, podatnik ma prawo skorygować podatek należny, jeśli wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 90 dni od terminu płatności. Ważny jest jednak art. 89a ust. 3, który nakazuje dokonać korekty w okresie, w którym minął 90. dzień od terminu płatności, a nie w okresie wystawienia faktury.
Wystawienie faktury a możliwość korekty
Wystawienie faktury jest momentem powstania obowiązku podatkowego, ale nie wiąże się automatycznie z możliwością dokonania korekty VAT. Możliwość korekty związana jest z faktem braku zapłaty przez kontrahenta po upływie 90 dni od terminu płatności. To oznacza, że faktura może być wystawiona w okresie kontrolowanym, ale korekta VAT z tytułu ulgi na złe długi może zostać dokonana w późniejszym okresie, gdy wierzytelność stanie się nieściągalna.
Ograniczenia wynikające z kontroli podatkowej
Art. 81b § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej wyklucza możliwość dokonania korekty za okresy objęte kontrolą podatkową do czasu jej zakończenia. Oznacza to, że podatnik nie może dokonać korekty VAT za okresy kontrolowane, ale nie wyklucza to możliwości skorzystania z ulgi na złe długi w późniejszych okresach, gdy wierzytelność stanie się nieściągalna po upływie 90 dni.
Orzecznictwo sądowe i TSUE
Orzecznictwo polskie oraz TSUE potwierdzają, że prawo do ulgi na złe długi powstaje w momencie ziszczenia się przesłanek nieściągalności wierzytelności, a nie w momencie wystawienia faktury. Wyrok TSUE w sprawie C-246/16 Enzo Di Maura oraz wyrok NSA z dnia 6 lutego 2020 r. (sygn. akt I FSK 2247/19) wskazują, że możliwość korekty VAT nie zależy od momentu wystawienia faktury, ale od braku zapłaty.
Wnioski
Naszym zdaniem, jeśli przesłanki do korekty z tytułu ulgi na złe długi ziściły się w okresie nieobjętym kontrolą podatkową, podatnik ma prawo skorzystać z tej korekty. Stanowi to osobne zdarzenie gospodarcze, które niezależnie od kontroli podatkowej może zostać zrealizowane w okresie, gdy wierzytelność staje się nieściągalna.
Podatnicy powinni zatem pamiętać, że kontrola obejmuje jedynie okresy, w których faktura została wystawiona, natomiast możliwość dokonania korekty VAT zależy od braku zapłaty, który może wystąpić po zakończeniu kontroli.